Prosvoro

Βρίσκεστε εδώ: Αρχική / Τοπωνύμια / Πρόσβορο
A+ R A-
Πρόσβορο
Τετάρτη, 08 Ιούνιος 2011 09:32

Τοπωνύμια

Τετάρτη, 08 Ιούνιος 2011 08:38

Ήθη και Έθιμα

Τετάρτη, 18 Μάιος 2011 12:14

Το Πανηγύρι

Αϊ-Λιάς, Το πανηγύρι του χωριού 

 

Το χωριό  πανηγυρίζει στις 20 Ιουλίου του Προφήτη Ηλία. Στο χωριό το λένε του Αϊ-Λιά. Πάνω στο βουνό  σε υψόμετρο 1384 m. Από το 1987 (?) υπάρχει νεόκτιστη μικρή εκκλησία με τσιμεντόλιθα (όλα τα υλικά κουβαλήθηκαν με ζώα χωριανών) από τα αδέλφια Βαγγέλη και Γιώργο Μπόλο του Ανδρέα (μαστόρια, χωριανοί που κατοικούσαν στην Ελασσόνα) δίπλα στην πεσμένη πια παλιά εκκλησία που ήταν χτισμένη με πέτρα του Αϊ-Λιά. Το 2006, με δωρεά του Κώστα  Πλιάτσικα  του Νικολάου (παπαδοπαίδι) και προσωπική εργασία η εκκλησία σοβατίστηκε (με βοήθεια του Γιώργου Καραγιάννη του Δημητρίου) και το 2009 με δωρεά και προσωπική εργασία του Ηλία Πλιάτσικα του Ανδρέα έγινε πλακόστρωτο το πάτωμα και περάστηκε εξώπορτα Η πρώτη εκκλησία με πέτρα πρέπει να χτίστηκε πριν τις αρχές του 1900 αφού η εκκλησία στο χωριό χτίστηκε το 1873. Επίσης, λέγεται ότι στον Αϊ-Λιά  υπήρχε για κάποια περίοδο νωρίς στην τουρκοκρατία Μοναστήρι και συνεπώς η εκκλησία εκεί μπορεί να είναι πολύ παλιότερη.

Κάθε χρόνο ανήμερα το πρωί η λειτουργία γίνεται πάνω στον Αϊ-Λιά. Όλα τα απαραίτητα για την Λειτουργία παλιότερα μεταφέρονταν με άλογο ή μουλάρι από το χωριό μέχρι πάνω στην εκκλησία ενώ σήμερα μεταφέρονται με αυτοκίνητο μέχρι τους πρόποδες και από εκεί με άλογο ή μουλάρι πάνω στην εκκλησία. Με τον ίδιο τρόπο μεταφέρονται και όλα τα υλικά για το φαγητό που μοιράζεται μετά τη Λειτουργία Μετά τη Λειτουργία, έξω από την εκκλησία γίνεται αρτοκλασία και μετά το  ΄΄βάρεμα’’ της εικόνας. Το ΄΄βάρεμα ΄΄ της εικόνας του Αϊ-Λιά είναι χρήματα που προσφέρει όποιος συμμετέχει στη δημοπρασία. Όποιος δώσει τα περισσότερα πέρνει την εικόνα την κρατάει στα χέρια του και όλοι όσοι είναι εκεί περνούν να προσκυνήσουν –φηλίσουν την εικόνα για να έχουν τη χάρη του  Αϊ-Λιά.   Η εικόνα για ένα χρόνο φυλάγεται στο σπίτι αυτού που την ΄΄βάρεσε΄΄ (πήρε).

Μετά το ΄΄βάρεμα΄΄ της εικόνας μοιράζεται φαγητό που μαγειρεύεται εκεί από χωριανό (τα τελευταία χρόνια από το Γιώργο Λόλα του Θεμιστοκλή, χωριανός που κατοικεί μόνιμα στην Ελασσόνα). Χωριανοί συνήθως προσφέρουν και τα υλικά του φαγητού, κρέας και κριθαράκι ή πατάτες, κρεμμύδια, ανάλογα με τη χρονιά.

Έως το 1970 μετά το φαγητό οι χωριανοί χόρευαν πριν κατέβουν στο χωριό με τα όργανα που ανέβαιναν και αυτά στον Αϊ-Λιά γι αυτό το λόγο.

Παλιά και έως το 1980 στον Αϊ-Λιά οι χωριανοί πήγαιναν με τα ζώα και τα πόδια. Τώρα  η νεολαία με τα άλογα και οι μεγαλύτεροι με τα αυτοκίνητα μέχρι τους πρόποδες και από εκεί με τα πόδια για 15 λεπτά ανηφορικά αλλά με μιά απίστευτα εντυπωσιακή πανωραμική ορατότητα μέρους της όμορφης Πίνδου, της Βασιλίτσας και πάνω από τον Αϊ-Λιά μέχρι τον Όλυμπο, τη λίμνη της Καστοριάς.

Στο χωριό στην Πλατεία τα βράδυα της  παραμονής (19  του μήνα) και στις 20 και 21  τα όργανα παίζουν από τις 10 το βράδυ έως το πρωί για να χορεύουν οι χωριανοί.. Από το 2000 το χορό συνήθως ανοίγουν παιδιά του χωριού που φορούν παραδοσιακές στολές (εκδήλωση του Πολιτιστικού Συλλόγου απανταχού Προσβοριτών).

Από την αρχή στο Πανηγύρι ήταν συνήθεια ο χορός να έχει δύο σειρές εξωτερικά οι γυναίκες και εσωτερικά οι άνδρες. Τα παιδιά χόρευαν εάν ήταν μεγαλύτερα από 18 χρόνων. Σήμερα στο χορό μαζί με τους μεγάλους χορεύουν και τα μικρά παιδιά μαθαίνοντας έτσι νωρίς τους χορούς του χωριού.

Είναι το μόνο πανηγύρι στην περιοχή που ο χορός γίνεται τρία βράδια (19, 20 και 21) και αυτό είναι παράδοση αφού συνεχίζεται από όσο θυμούνται οι χωριανοί  μέχρι σήμερα.  Μεταξύ των οργανοπαιχτών  που έπαιζαν στα Πανηγύρια των χωριών της  περιοχής λέγονταν ότι στο Δέλνο έβγαζαν καλά χρήματα γιατί οι χωριανοί όταν χόρευαν όχι μόνο  κερνούσαν πάντα, αλλά και μεγάλα  χαρτονομίσματα, αν και στα χωριά της περιοχής το χωριό θεωρούνταν φτωχό (γι αυτό και το παρατσούκλι «Γκουλιοχώμ’ δες»).  Έτσι οι διάφορες ορχήστρες ανταγωνίζονταν ποια θα έρθει να παίξει στο Πανηγύρι του χωριού. Αυτό συμβαίνει και σήμερα.  Ήταν συνήθεια τα χρήματα να τα κολλάει αυτός που κερνούσε στο μέτωπο του κλαριντζή και μάλιστα με σάλιο στο χαρτονόμισμα. Υπήρχαν όπως και σήμερα και χωριανοί που για να δείξουν ότι είναι νοικοκύρηδες και έχουν χρήματα κολλούσαν 500σάρικο ή 1000ρικο στο κλαρίνο αλλά στο αυτί του κλαριντζή έλεγαν 50 ή 100.

Μέχρι τις αρχές του 1970 πριν έρθει ο δημόσιος δρόμος στο χωριό οι κάτοικοι από τα γύρω χωρία, συγγενείς ή όχι των χωριανών συνήθιζαν να έρχονται στο Πανηγύρι με τα ζώα τους και να μένουν στο χωριό σε συγγενείς τους για δύο μέρες φιλοξενούμενοι αυτοί και τα ζώα τους. Έτσι ήταν τότε τα έθιμα. Έθιμο ήταν και οι νοικοκυρές να ετοιμάζουν για τους φιλοξενούμενους πολλά και καλά φαγητά, όμως να μην κάθονται και αυτές στο τραπέζι να φάνε όλοι μαζί αλλά να είναι όρθιες και έτοιμες για εξυπηρέτηση των φιλοξενούμενων.

Οι χωριανοί θυμούνται ότι στη δεκαετία του 50 αλλά πολύ περισσότερο πριν, συχνά στο χορό στο Πανηγύρι γίνονταν εύκολα παρεξηγήσεις και μαλώματα για το ποιος θα χορέψει πρώτος καθώς  και για τη σειρά που θα χορέψουν τα σόϊα.

Από πάντα ήταν έθιμο και συνήθεια κάθε οικογένεια την πρώτη μέρα το απόγευμα ή την δεύτερη μέρα να ψήνει αρνί ή κατσίκι.

 

 

Φωτογραφίες

Δευτέρα, 16 Μάιος 2011 11:58

Καλώς ήρθατε

Καλωσήλθατε στην ιστοσελίδα του Πρόσβορου Γρεβενών.

Το Πρόσβορο Γρεβενών βρίσκεται σε ύψος 980 μέτρων και σε απόσταση περίπου 34 χιλιομέτρων από τα Γρεβενά.

Οι πρώτοι κάτοικοι στην περιοχή ίσως να ήρθαν στους ελληνιστικούς χρόνους, δεδομένου ότι υπάρχουν αναφορές ότι στο ύψωμα Προφήτης Ηλίας βρέθηκαν ερείπια κάστρου ελληνιστικής εποχής (330-167 π.χ.).

Η δημιουργία του χωριού τοποθετείται γύρω στο 1612 με τους πρώτους κατοίκους να προέρχονται από την Ήπειρο, την περιοχή της Βέρροιας ή και την Αλβανία.

Τα πρώτο όνομα του χωριού εκτιμάται ότι ήταν το Δέλνο παράφραση κατά τους χωριανούς της λέξης δειλινό (απόγευμα). Το σημερινό όνομα του χωριού Πρόσβορο μάλλον προέρχεται από την τοποθεσία του χωριού και από την έκθεση του προς Βορρά.

Η Εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Δημήτριο ενώ υπάρχουν και 3 εξωκλήσια ο Άϊ – Λιάς, ο Άϊ-Νικόλας και η Παναγιά.

Αναλυτικότερα στοιχεία για το χωριό μας μπορείτε να βρείτε στην ενότητα Ιστορία.

 

to-xorio-apo-psila

Αλμπουμ Φωτογραφιων

fotogallery

Video Gallery

videogallery

Στατιστικα

  • Μέλη : 2
  • Σύνδεσμοι : 6

Η γνωμη σας

Θα θέλατε να επισκεφθείτε το χωριό μας;

Δημιουργία Δικτυακού Τόπου

©Copyright Λόλας Πέτρος 2011 | All rights reserved
Κατασκευή και φιλοξενία Ιστοσελίδας Itbiz